DE JUNGLE & DE HUAORANI INDIANEN

Tja, als je (maar) zes weken op vakantie gaat, dan komen er ook maar drie verhaaltjes… dus dit is alweer de laatste helaas. Maar wel een bijzondere!!!

- leven tussen de Huaorani indianen in de jungle
- naakte indianen
- en foto’s daarvan!
- hun trieste geschiedenis en de oliemaatschappijen.. :(
- een 76-jarige Zwitser met een Aziatische porno-fetisj
- het prachtige meer van Quilotoa
- de markt van Otavalo
- cavia’s voor Renate! Sorry… cuys! ;)
- de identiteitscrisis van onze kat Wortel

QUITO

De hoofdstad op 2800m hoogte. Tja, wat zal ik hierover zeggen:

Quito, denk de -i- en de -o- maar weg, en wat er dan staat.. zo is Quito wel een beetje! Niet mooi, crimineel, onveilig, berovingen. Mij is het gelukkig niet overkomen.. Nog nooit eigenlijk… op geen één reis… Ik vroeg me af hoe dat kon? In Zuid-Amerika had ik Emile naast me lopen met zijn 1m93. En een soms ietwat agressieve blik in zijn ogen. Ik dacht vaak dat ik het aan hem te danken had, dat mij niks overkwam. Maar inmiddels ben ik alweer bezig aan mijn derde grote reis zonder de grote Emile, dus ik denk haast dat ik zelf voor mijn veiligheid zorg! :) Zouden het de brede schouders zijn? Mijn kale kop? Mijn agressieve blik? Of juist deze topcombinatie? ;) Mijn lengte zal het in ieder geval niet zijn.. dus zeg t maar? ;)

INDIANEN

Ik wilde dus echte “indiginous” Indianen zien en daarvoor moest je diep de jungle in. Luke en Emma (vd cruise) mailden me dat hun tourguide (van een standaard jungletrip) had gezegd, dat je dan ook naakt moest en samen met hun een aap opeten… Ik zag op internet een foto van Indianen mannen die hun geslachtsdeel naar boven hadden geklapt en dan een touwtje om hun middel gedaan en daar het voorhuidje onder geklemd. Op zich heel handig natuurlijk als je gaat rennen en jagen, beeld ik me dan in. Vergelijk het bijvoorbeeld maar eens met een sport-BH :) Die zijn ook heel handig (denk ik). Maar met dat touwtje en als je dan moet plassen lijkt me dat minder handig… Ik hoopte maar dat het verhaal van het naakt zijn met ze, niet waar zou zijn.. Stel dat ik dat ook moest doen… zouden natuurlijk wel hilarische foto’s voor jullie zijn geweest haha. Ik weet niet of ik ze dan geplaatst had… ik weet dat mijn collega’s dit ook lezen he..

HUAORANI DORP: BAMENO

Na ongeveer 16 uur varen gedurende twee dagen door Yasuni park, kwam we aan in Bameno: één van de laatste Huaorani dorpen in de jungle. Penti, onze gids, is de leider van het dorp. We leerden hem en zijn familie (8 kinderen en nog wat kleinkinderen) kennen. Ik was samen met vier Amerikanen: twee toeristen en twee vertalers: Matt, die ze Boogy noemden. Boogy betekent kapucijnaapje in Huaorani en ze vonden dat hij erop leek. Ze hadden een beetje gelijk :) De andere gids heette Wiles, maar dat konden ze niet uitspreken. Daarom noemden ze hem Wyo.

DE NAAKTE WAARHEID

En waren ze naakt??? Nou, ze hadden gewoon kleren aan. Behalve op de culturele presentatie op de “een-na-laatste” dag (zo is het goed geschreven, he Fleur?). Dit betekende een stuk of 10 naakte kerels, met inderdaad dat voorhuidje onder het touwtje geklemd…. Tja… lijkt mij zeer onprettig. Ik vroeg het volgende aan Conan: dit is trouwens zijn bijnaam en hij is inderdaad vernoemd naar Conan The Barbarian, alias Arnold Schwarznegger met lang haar. Je herkent hem wel op de foto’s. Ik vroeg: “hoe voel je je nu naakt? Is het vertrouwd, zoals vroeger, of toch ongemakkelijk?” Zijn antwoord: “ik heb nu meer last van muggen”. Tja, ze antwoorden vaak niet helemaal op een vraag, zoals je zou denken.

VISIOENEN VAN DE SJAMAAN

Een ongelooflijk bizarre ervaring: de sjamaan en oudste van het dorp Quemperi, kreeg een visioen. Hij lag in trance in zijn hangmat wartaal uit te slaan. Hij praatte met de jaguar en daarna met het wilde varken. Hij maakte geluiden zoals de wilde zwijnen dat doen. Alle dorpelingen lachten. Maar ze zongen ook mee als Quemperi zong. Heel bijzonder om mee te maken. Na de trance was hij helemaal op. Hij kan zich niks herinneren erna en slaapt een hele dag.

GIFTIGE PIJLEN EN DE “BLOWPIPE”

Quemperi mag als sjamaan als enige het gif produceren, om op de darts te doen. Deze gaan in de blaaspijp. Het gif maken ze van de bast van een bepaalde boom. Niet van kikkers dus, maar dat doen/deden wel de Quichua indianen in het noorden van Ecuador. Er zijn dus geen kikkers omgekomen bij het maken van deze pijlen. Anders krijg ik dadelijk boze reacties van kikkerofielen. We mochten ook de blowpipe gebruiken, zonder giftige pijlen dan :)


Op het eind van dit verhaal zal ik dieper ingaan op de trieste ontwikkelingen die er op dit moment spelen. Het is geen grappig stuk, maar wel ontzettend bijzonder… dus heel interessant voor mensen die belangstelling hebben hiervoor. Maar eerst:

ZWITSER MET EEN AZIATISCHE PORNO-FETISJ

Op een avond kwam er een man aan.. stokoud en hij kon bij wijze van spreken nauwelijks lopen. Hij heette Willy en sprak geen woord Spaans. Alleen Frans en 3 woorden Italiaans. Niemand wist wat hij kwam doen en zijn gids vertelde dat hij Bameno wilde zien. Ik ging vragen wat hij wilde… in mijn beste Frans, dat ik had laten vallen na de derde klas op de middelbare school. Mijn Frans is ongeveer net zo goed als het Engels van die Duitser uit het vorige verhaal :) Nee.. eigenlijk nog veel slechter! Ik kwam er in ieder geval achter dat hij kant en klare huizen wilde verkopen, bouwpakketten, om er een soort camping van te maken. De Huaorani lagen in een deuk, net als de twee gidsen Boogy en Wyo. Hij had er filmpjes van, en hij had zijn laptop meegenomen. Hij klikte lukraak filmpjes aan om de juiste te zoeken. Maar elk filmpje dat hij aanklikte bleek Aziatisch porno te zijn… Gadver! Een 76-jarige kerel met een fetisj voor Aziatische porno. De Huaorani lagen dubbel van het lachen. Wij ook maar we sleepten ook de kinderen maar gauw weg, want die keken mee.

De dag erna kwam Willy de 5 treden naar onze slaapplek niet meer op en zakte door de knieën. De hitte en vochtigheid waren hem waarschijnlijk toch teveel. Als ik vroeg: “Ca va?” (voor onze nog-minder-Frans-begrijpende-mensen dan ik: dat betekent “hoe gaat het?”) Dan zei hij alleen maar: “tres bien, tres bien”. Vervolgens bleef hij 16 uur lang dwars op zijn matras liggen. Wij hebben ’s avonds maar zijn benen onder de klamboe gelegd. En die kerel stonk me toch een partij…. Het werd me slecht. De dag erna hielpen we hem overeind en zagen we dat hij zichzelf helemaal had onder geplast.. en hij stonk… zelfs de Huaorani liepen weg uit de keuken, waar we ontbijt hadden. En als de Huaorani iets vinden stinken, dan is het echt erg!!! Want ze ruiken zelf ook niet al te fris. Willy had welgeteld alleen een laptop en een toilettasje bij zich en geen schone kleren… wat een aparte kerel zeg. Wie haalt het in zijn hoofd om met 76 jaar naar de Ecuadoriaanse jungle af te reizen zonder één woord Spaans te kennen en geen schone kleren… Nou, Willy dus!

TERUGVLUCHT

Na de jungle trip vlogen we met een klein Cessna vliegtuigje weg uit Bameno. Vanaf een kletsnatte, modderige landingsbaan opstijgen is best wel spannend! Vervolgens 1,5 uur over de jungle gevlogen. Ik zat naast de piloot, wat erg cool was! We wilden eigenlijk Willy meenemen, omdat ie zo zwak was, maar dan moesten we de bagage achterlaten. Anders konden we niet opstijgen. Maar we besloten dat Willy maar moest wachten op het volgende vliegtuigje die middag. :) Bovendien wilden we niet graag met stinkende Willy in een klein vliegtuigje gaan zitten 1,5 uur lang.

BANOS & QUILOTOA

Na de jungle ging ik met twee Amerikanen naar Banos. Hier “genoten” we van thermale baden van 42 graden vol met oude, dikke Ecuadorianen en waarschijnlijk plassende kinderen… misschien was het water daarom zo warm?? En ik wandelde dezelfde dag een berg omhoog met een prachtig uitzicht (de anderen waren wat minder actief) en nam een massage (zonder happy ending). Een dag later bezocht ik het prachtige vulkaankrater-meer Lago Quilotoa, waarvan de Ecuadorianen geloven dat het geen bodem heeft. Weer terug omhoog lopen was behoorlijk zwaar op 3800m hoogte. Ik kon ook een paard huren, maar wilde het het paard niet aandoen! Koen en paarden is nooit zo’n gouden combinatie geweest :) weten ze op de Faculteit Diergeneeskunde vast nog wel :)

MOUNTAINBIKEN

Fietstocht: heb erover gedacht een mountainbike tocht in de bergen rond Quito te maken, maar de meesten van jullie weten dat ik niet de allersportiefste ben. Een paar weken geleden wilde ik op de Galapagos eilanden ook al eens een fiets huren om een tocht van 10 km te maken. Ik zei tegen Joyce op Skype: “Kost maar 2,5 dollar per uur”…. Joyce: “Kon dan wel eens een duur grapje worden voor jou”, zei ze, waarna ze dubbel lag om haar eigen grap natuurlijk! Dit omschrijft misschien ook mijn sportiviteit wel een beetje. Ik heb het dan ook maar niet gedaan. Ik ben wel nog naar de markt van Otavalo geweest om mensen te fotograferen. Dat was erg leuk. Heb ook twee hangmatten gekocht voor in de tuin. Dus het wordt een relaxte zomer.

CAVIA’S

In Otavalo heb ik ook gevraagd of er ergens cavia’s waren. Cuys noemen ze ze hier. Er was die dag helaas geen dierenmarkt, maar ik vond ze wel achterom bij mensen thuis, na rond te hebben gevraagd. Speciaal op verzoek van Renate heb ik ze gefotografeerd. Ze zaten met zijn allen in een dichtgetimmerd hok. Het dochtertje pakte er eentje uit. Ze waren pas drie maanden oud. Even voor de duidelijkheid: ze eten de cavia’s hier, dus het zijn geen huisdieren. Ik heb er dit keer geen gegeten, zoals in Peru 8 jaar geleden. Kon ik niet mee thuis komen bij Renate denk ik! ;) Renate fokt ze namelijk :). En nee… niet voor het vlees ;)

REALXEN IN MONTANITA EN DAN NAAR HUIS

Het zijn mijn twee laatste dagen en ik zit in Montanita. Ik heb een fantastische kamer met uitzicht op zee en een hangmat… en daar lig ik de hele dag in te rotten ;) Ik ben zelfs te lui om naar het strand te lopen, want dat is toch wel zo’n 60 meter hier vandaan !!! Maar ach.. je mag best een beetje lui zijn na zo’n inspannende reis. Het was in ieder geval weer fantastisch: Galapagos, zeeleeuwen, boobies, het duiken tussen de hamerhaaien, snorkelen met dolfijnen en de pinguïns, de jungle… maar het is toch altijd weer fijn om naar huis te gaan. Ik heb Joyce & Finn enorm gemist en zij mij. En onze kat Wortel is zichzelf niet meer sinds ik weg ben. Hij zit in een soort identiteitscrisis zeg maar… Hij zoekt me de hele dag en miauwt aan een stuk. En elke keer als hij mijn stem hoort op Skype begint hij te knorren en aan het scherm te snuffelen. Hij snapt er niks van… maar ja, Wortel is ook niet bepaald de slimste kat. Ik weet dat mensen graag opscheppen over hun kinderen of huisdieren en hoe goed ze het doen. Maar ik vind: je moet gewoon eerlijk zijn: Wortel is gewoon een beetje achterlijk. Joyce noemt hem dan ook wel eens Corky.

Leuk dat jullie mijn verhalen weer gevolgd hebben. En ik hoop dat jullie allemaal nog een keer een leuk berichtje achterlaten. Zaterdag ben ik weer thuis met 2 hangmatten, en zo’n 10.000 foto’s. Deze moet ik natuurlijk eerst allemaal gaan sorteren, bewerken en uitzoeken. Dus ik heb de rest van 2014 genoeg te doen. Maar als je langs wil komen om ze te zien, dan maak ik wel een gaatje vrij en dan zijn jullie van harte welkom.

Groetjes Koen

-----------------------------------------------------------------------------------------

VOOR DE GEÏNTERESSERDEN VOLGT HIER EEN VERHAAL OVER DE SITUATIE IN ECUADOR M.B.T DE HUAORANI INDIANEN. EN DIT GAAT OOK OVER MOORDEN DIE GEPLEEGD ZIJN…

Het volgende is serieus en niet grappig. Misschien wil niet iedereen dit lezen, maar wat ik allemaal gehoord en gezien heb en wat ik nu ga vertellen, maakt deze trip voor mij een ontzettend speciale ervaring…

DE GESCHIEDENIS VAN DE HUAORANI:

De huaorani indianen, de Taromenani en de Tageéri zijn de laatste indianen in Ecuador die nog van de jungle leven. Ze hebben duizenden jaren in isolement geleefd en spreken een eigen taal: Huaoarani. De taal lijkt op geen enkele andere taal en is nergens aan verwant. I.t.t. de Huaorani, willen de Taromenani en Tageéri niks met de buitenwereld te maken hebben. Sterker nog: als je zou tegenkomen in de jungle, dan krijg je naar alle waarschijnlijkheid een speer door je lichaam geboord.

In de jaren 40 en 50 kwamen de eerste oliemaatschappijen in dit gebied, welke hier “petroleras” worden genoemd. Penti’s vader Awa, die rond de 80 is, vertelde ons hoe zij de eerste pertroleras doodden, samen met oa Quemperi. Na een verrassingsaanval met 10 Huaorani vermoordden ze zo’n 30 petroleras en soldaten. Best indrukwekkend om zo’n oude man dat te horen vertellen. In Huaorani. Penti vertaalde het naar Spaans. En onze vertalers naar het Engels.

Daarna kwamen de missionarissen. De Huaorani ontwikkelden een vriendelijk contact met ze. Maar twee groepen splitsten zich af, omdat ze niets met de buitenwereld te maken wilden hebben: de Taromenani en de Tageéri. Door het contact met de buitenwereld raakten de Huaorani langzaam steeds meer “verwesterd”. Daardoor dragen ze nu ook kleding, echter pas sinds 15 jaar. Ze daregn dan wel kleding maar ze willen absoluut in de jungle blijven wonen en jagen en yuka verbouwen (soort aardappel).

OLIE

Het grote probleem is de olie. Onder het Yasuni park zit onzettend veel olie in de grond. Grote stukken zijn als sinds de jaren 50 verwoest. Hierdoor zijn er geen Quichua en Shuar indianen meer, die nog in en van de jungle leven. Ook is er veel bevuiling van de grond opgetreden, doordat de oliepijpleidingen, die door het hele gebied lopen, op veel plaatsen lekken. Hier doen Texaco en PetroEcuador (oa) niks aan. De grond is bevuild en mensen worden ziek. In 2007 stelde president Correa een zone in: de ITT zone, waarin niet geboord of gekapt mocht worden. Dit was een voorbeeld voor de wereld, zo zei hij, hoe een reservaat beheerd moest worden. Maar afgelopen jaar besloot hij ineens 180 graden om te draaien. We weten allemaal hoe corrupt Zuid-Amerika is en geld en omkoping zal vast een rol spelen. Hij besloot meer stukken grond van Yasuni Park te verkopen. En nu dreigt hij ook de ITT-zone te verkopen aan de oliemaatschappijen.

Penti is wanhopig en vertelde er iedere dag over. Hij denkt er voordurend over na hoe hij zijn territorium kan verdedigen, maar het is een moeilijke strijd. Zeker als je president alleen aan geld denkt. Momenteel strijden meerdere organisaties voor het behoud van de jungle. Ze proberen voor het einde van april 600.000 handtekeningen te hebben voor een referendum hierover.

DE MOORDEN

Afgelopen jaar zijn er vreselijke dingen gebeurd. De Taromenani, die niets met de buitenwereld te maken wilden hebben, hadden wel contact met de Huaorani, namelijk met de oude Ompure. Ompure woonde in een ander dorp dan Penti. De Taromenani zeiden Ompure dat hij moest zorgen dat ze geen last hadden van de petroleras. Maar ze hoorden toch steeds lawaai van de machines en houtkap. Na 5-6 jaar Ompure te hebben aangesproken hierop, besloten zij dat het genoeg was. Ze vermoordden Ompure en zijn vrouw. Met speren. Niet ver van hun dorp. De dorpelingen, en dus familieleden, hoorden het geschreeuw en gingen snel kijken. Na enkele minuten vonden ze Ompure en zijn vrouw. Ompure was doorboord met 7 speren. En zijn vrouw had enkele speren door haar lichaam, maar leefde nog… Eén van de Huaoani had een mobiele telefoon en heeft dit gefilmd. En Penti heeft ons dit laten zien. Dat was verschrikkelijk. Je zag de vrouw zitten met speren dwars door haar lichaam en ze vertelde wat er gebeurd was. De andere Huaorani huilden en jammerden. Ompure was dood. Zijn vrouw stierf enkele minuten erna.

De Huaorani namen wraak. Nogmaals dit waren dus indianen van een ander dorp dan Bameno, waar ik geweest ben. Normaal heersen er ongeschreven wetten bij de indianen, om evenveel mensen te doden aan de andere kant. Maar dit keer doodden een aantal Huaorani een heel Taromenani dorp, van zo’n 20 volwassenen en kinderen. Twee meisjes werden gespaard en meegenomen, mogelijk als trofee. Enkele Huaorani lieten in de stad Coca foto’s ervan zien. Enkele maanden later werden ze door soldaten gearresteerd en er zitten momenteel 7 Huaorani vast voor de moorden. Eén van de twee meisjes, Conta, heeft gezien hoe haar ouders vermoord werden door de mensen bij wie ze nu in een dorp zat. En ze was oud genoeg om dit te begrijpen (itt haar jongere zusje). Hierop besloot de regering om Conta daar weg te halen, met een helikopter en gewapende soldaten werd het meisje uit het dorp weggehaald en naar een ziekenhuis gebracht in de stad Puyo. Een meisje dat voor kort niks anders had gezien dan haar kleine dorpje, zat ineens in een stad. In Ecuador heerst er veel kritiek op de werkzijze van President Correa. Als je de mensen ernaar vraagt zeggen ze: “de moorden zijn de schuld van onze president. Niet van de Indianen. Hij laat het toe dat hun territorium verwoest wordt voor het geld. Dan is dit het gevolg”.

Het filmpje staat op mijn netvlies gebrand. Ik wist niet dat Penti het op had gezet op de laptop, want ik kwam net binnen gelopen. Wat een akelig gezicht. Het hele land heeft het over de moorden gehad… Ik weet niet of dat filmpje vertoond is.

Dit is dus een gevolg van de hebzucht van sommige mensen.. de oliemaatschappijnen en corrupte regeringsleiders zoals President Correa. Er zit voor 85 miljard aan olie in de grond. En dat is belangrijker dan mensen in hun waarde laten. De indianen worden gedwongen in een maatschappij te gaan leven. Een maatschappij waarin ze weinig kans maken. Ze hebben geen scholing gehad. Zo ook de broer van Penti’s vrouw. Hij woonde in Coca en was aan de drank geraakt. Op de tweede dag ontvingen we het trieste bericht dat hij was omgekomen bij een gevecht in een bar. Hij was met messteken om het leven gebracht. En dag later werd hij begraven, 10 meter van onze slaapplek vandaan… Er werd meteen een gat gegraven… dus ook nog even snel een begrafenis gezien en nog meer verdriet… Ook het gevolg van dat zo iemand beland in een stad… Heel triest.

Ik hoop heel erg dat Penti en zijn Bameno kunnen blijven bestaan. Dit heb ik ook gezegd voor het oog van de camera. De laatste dag van de trip begon namelijk hun 3-daags feest, ter ere van het bestaan van de Huaorani. Er was een Ecuadoriaanse filmploeg die oa mij interviewde en dorpbewoners. Penti bedankte ons voor onze komst en hoopt dat we het verhaal van hun aan de wereld vertellen. Bij deze. Willen jullie meer lezen hierover, kijk dan eens op de website van Amazonia por la Vida. Er is ook een heel goed boek geschreven over de Huaorani: Savages van Joe Kane uit 1997. De titel Savages laat in het midden wie nu eigenlijk de “savages” zijn. Zij of de petroleras… Ik denk de laatsten…

-----------------------------------------------------------------------------------------